- PIALIA
- I.PIALIAGraece, Ε᾿υσέβεια, agon sacer, in Hadriani Imperatoris honorem Puteolis ab Antonino Pio constitutus. Artemidorus, l. 1. c. 28. Οἷδά τινα ςταδιέα, ὃς μέλλων ἀγωνίζεςθαι Ε᾿υσέβεια τὰ εν τῇ Ι᾿ταλίᾳ ἀχθέντα ὑπὸ βασιλέως Α᾿ντωνίνου ἐπὶ τῷ πατρὶ Α᾿δριανᾷ ἔδοξε τυφλὸς γεγονέναι. Novi quendam cursorem, qui Pialibus, quae in Italia agebantur ab Imperatore Antonino, in patris Adriani honorem, certaturus, visus est sibi caecus factus. Mentio agonis in vetere Inscr. Graeca, ubi nobilis Agonista et palmarum quamplurimarum, ludos, unde praemia reportârat, enumerans vicisse ait. ΕΥΣΕΒΕΙΑ. ΕΝ. ΠΟΤΙΟΑΟΙΣ. ΔΙΣ. Pialia. Puteolis. bis. Idem agon in saxo Melphae eruto, et sacrum certamen nominatur et Iselasticum: Inscr. sic habet: IMP. CAESARI. DIVI. HADRIANI. FIL. DIVI. TRAIANI. PARTHICI. NEPOTI. DIVI. NERVAE. PRONEP. T. AELIO. HADRIANO ANTONINO. AUG. PIO. PONTIF. MAX. TRIB. POT. IMP. 11. COS. 111. P. P. CONSTITUTORI. SACRI CERTAMINIS. SELASTICI (vitiose sculptum, pro ISELASTICI, ut Casaubono placet: Salmas. vero, non sculptoris hoc vitium fuisse, sed pronuntiandi scribendique usum docet) SOCII. LICTORES. POPULARES DENUNTIATORES. PUTEOLANI. Iselasticus itaque fuit hic agon Puteolanus, quô nomine celeberrimis Graeciae certaminibus adaequatus est. Sola enim iselastica olim fuêre, Olympia, Nemea, Pythia. Isthmia: et in omnibus quidem sacris certaminibus qui coronabantur, Hieronicae; non tamen omnia sacra certamina Iselastica fuêre. In his enim qui vicerant; praeter honorem ἐισελασίας (quô in urbem patriam magnâ pompâ et specie hieronicâ invehebatur) perpetuum statutum vectigal e publico percipiebant. Vide supra, ubi de certaminibus Iselasticis. Quinquennale porro certamen Pialia fuêre,ut docet Spartian. in Hadriano, c. ult. Templum denique ei (Adriano) pro sepulchro apud Puteolos constituit et quinquennale certamen et Flamines, et Sodales et multa alia quae ad honorem quasi Numinis pertinerent. Cur autem non Α᾿δριάνεια potius dictum sit certamen illud, ab eius nomine, cuius honori dicabatur, quam Ε᾿υσέβεια, de constitutoris 1. omine, miratur Vir θαυμάσιος. Sic enim quinquennalem agonem in honorem Augusti, institutum Neapoli; Σεβαςτὰ appellârunt: Sic Α᾿ντινόεια Hadrianus in Antinoo appellavit: imo sic semper in omnibus observatum, ut nomen eius ferrent illa ludicra, cuius memoriae et honori consecrabantur. Vide eum omnino Notis ad Spartian. loc. cit. et infra voce Pii.II.PIALIAurbs Thessaliae super Cercetium montem Steph.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.